De textielketen uitgelegd!
Om een kwalitatieve gescheiden inzameling te kunnen realiseren zijn wij als inzamelaar natuurlijk afhankelijk van de manier waarop inwoners ermee omgaan. Om u als inwoner te betrekken in het gescheiden inzamelen van textiel, is het belangrijk om meer inzicht te krijgen in de textielketen en te weten welke vervuiling er is en hoe deze kan optreden. Op deze pagina willen wij u zoveel mogelijk informatie verschaffen over de gehele textielketen, zodat we samen kunnen zorgen voor zoveel mogelijk hergebruik en recycling van het ingezamelde textiel.
Productie van kleding
Voor het produceren van kleding of textiel is enorm veel water nodig, en voor het telen van katoen en andere vezels is ook veel grond nodig. Volgens schattingen heeft de wereldwijde textiel- en kledingindustrie in 2015 79 miljard kubieke meter water gebruikt, terwijl de hele Europese economie in 2017 in totaal 266 miljard kubieke meter nodig had, dit betekent dat de productie van textiel zo’n 29,5 % van het totale waterverbruik voor zijn rekening neemt. Voor de productie van slechts één katoenen T-shirt is volgens schattingen 2.700 liter zoet water nodig. Dat is voor één persoon genoeg drinkwater voor zo’n 2,5 jaar. De textielsector was in 2020 de op twee na grootste bron van waterverontreiniging en landgebruik. Dat jaar waren er gemiddeld 9 m3 water, 400 m2 land en 391 kg grondstoffen nodig om iedere inwoner van Europa van kleding en schoenen te voorzien.
In dit artikel geven we uitgebreide informatie over hoe het maken van nieuwe kleding het milieu schaadt.
Het is dus van zeer groot belang, dat reeds geproduceerde kleding hergebruikt kan worden of, indien hergebruik niet meer mogelijk is, gerecycled. De milieu-impact van hergebruikte kleding is liefst 70x lager dan die van nieuw gemaakte kleding, zelfs als rekening wordt gehouden met de transportemissies die gepaard gaan met wereldwijde export voor hergebruik.
Hergebruik en recycling van gebruikt textiel levert dus een significante milieuwinst op. Dit komt door de aanzienlijke CO2- en waterbesparing door het vermijden van de productie van nieuwe kleding. Ook recycling van gebruikt textiel levert aanzienlijke milieuvoordeel op ten opzichte van verbranding of storten, met name waar het gaat om kleding van lagere kwaliteit waardoor hergebruik niet waarschijnlijk is. Dit blijkt een studie die is uitgevoerd in opdracht van EuRIC Textiles, de Europese koepel van textielrecyclingorganisaties.
Inzameling van gebruikt textiel
Uw gemeente is verantwoordelijk voor het inzamelen van uw afgedankt textiel, zij doen dat in samenwerking met REGAIN. Om het textiel in te zamelen, hebben we in uw gemeente onder- of bovengrondse inzamelcontainers geplaatst die door ons geledigd worden. Het kan ook nog zijn dat wij in uw gemeente samen met verenigingen of scholen textiel huis-aan-huis inzamelen of via depots als de gemeente dat heeft toegestaan of wanneer gecontroleerd wordt dat het herdraagbaar textiel betreft. In dat laatste geval is namelijk geen sprake van afval.
Indien gemeenten de inzameling van textiel overlaten aan inzamelaars zoals REGAIN, gebeurt dat vaak tegen een vaste kilovergoeding. Gemeenten sluiten een meerjarencontract af met inzamelaars voor de inzameling van textiel, waarin een kilovergoeding wordt afgesproken. Sommige gemeenten laten die kilovergoeding meer los en kijken binnen de samenwerking met inzamelaars naar bijvoorbeeld de investeringen in transparantie, sortering, recycling en duurzame of lokale verwerking.
REGAIN probeert hierin altijd de juiste balans te vinden en zorgt dan ook dat er voortdurend wordt geïnvesteerd in de kwaliteit van de inzameling. Door zoveel als mogelijk maatwerk te leveren, proberen wij de inzameling zo goed mogelijk af te stemmen op de specifieke situatie in uw gemeente. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat er speciale inzamelcontainers worden gebruikt in uw gemeente, die beter inspelen op de eventuele problematiek rondom vervuiling en/of diefstal van kleding uit de containers. Maar ook dat we bijvoorbeeld in samenspraak met de gemeente het aantal inzamellocaties uitbreiden of de inzamelfrequentie verhogen wanneer er veel volmeldingen of bij-plaatsingen zijn. Ook kijken we op containerlocatie-niveau naar de aangetroffen vervuiling en kijken hoe we deze kunnen terugdringen. Daarnaast adviseren we uw gemeente omtrent de communicatie over de inzameling en leveren we hen volledige transparantie over de inzamelgegevens en de uiteindelijke sorteerresultaten van het textiel vanuit het sorteercentrum.
We proberen als inzamelaar ook transparant en goed bereikbaar naar de inwoners te zijn, mochten er dus problemen spelen in uw gemeente of heeft u tips voor ons om de inzameling in uw gemeente te verbeteren, twijfel dan niet om contact met ons op te nemen. Dit kan telefonisch via 085-3030091 (u kunt ook een whatsapp bericht sturen aan dit nummer!) of per e-mail via info@regainbv.com.
Verwerking van gebruikt textiel
Na inzameling voert REGAIN zelf een grove sortering uit. Het textiel wordt dan opgeschoond (alle niet-textiele afval en te sterk vervuilde textiel wordt hierbij verwijderd en alle losse textiel wordt in zakken verpakt, zodat het schoon blijft en de kwaliteit gewaarborgd). Daarna leveren we het schone product aan bij onze vaste partners (sorteerbedrijven die de fijne sortering van het textiel uitvoeren).
Deze bedrijven sorteren op kwaliteit en productsoort, in minimaal 100 soorten en categorieën. Hiermee bedienen ze verschillende afzetmarkten met herbruikbaar textiel, sorteren ze voor recycling en verwijderen het overige afval dat nog in de inzameling wordt aangetroffen (zoals verpakkingsmateriaal e.d.) Dat laatste restdeel wordt verbrand of, indien mogelijk, binnen Europa aangeboden voor recycling of hergebruik.
Ingezameld textiel kan dus op drie manieren worden verwerkt:
Hergebruik
Opnieuw dragen van kleding. Een deel van het ingezamelde textiel is herbruikbaar als hetzelfde product. Veel daarvan exporteren sorteerbedrijven naar het buitenland. Daarnaast verkopen kringloopwinkels en mensen onderling herdraagbare kleding.
Recycling
Opnieuw gebruik van vezels als grondstof. Textiel dat niet geschikt is voor producthergebruik, kan geschikt zijn voor recycling van het materiaal: het product wordt verknipt of vervezeld en de textielvezels opnieuw gebruikt.
Verbranding
Zodanig vervuild ingezameld textiel wordt verbrand. Het deel van het ingezamelde textiel dat na (voor)sortering zodanig vervuild of niet geschikt blijkt te zijn voor hergebruik of recycling wordt verbrand. Dit geldt uiteraard ook voor textiel dat via het restafval is afgedankt.
Voor de verwerking van gescheiden ingezameld textiel is het voortraject erg belangrijk. Met name de kwaliteit bij de inzameling is van groot belang. Nat en vervuild textiel is op dit moment niet kostenefficiënt te recyclen. Mogelijk wordt het drogen en/of wassen van nat en vervuild textiel in de toekomst wel een kostenefficiënte recyclingoptie. Hiernaast kost het uitsorteren van zaken die niet bij het textiel horen veel tijd en geld.
Er zijn natuurlijk een aantal onderdelen van de keten waar gemeenten geen of beperkte invloed op hebben. Op de productie en kwaliteit van textiel hebben gemeenten geen invloed, terwijl de kwaliteit van de input van textiel in de keten ook van invloed is op de output van textiel. Omdat gemeenten niet wettelijk verantwoordelijk zijn voor sortering en verwerking van textiel, is de invloed na inzameling beperkt. Toch kunnen gemeenten via aanbestedingen wel sturing geven hierop. Gemeenten zijn vrij in de keuze hoe zij afgedankt textiel willen inzamelen en afzetten. Daarmee kunnen zij de inzamelsystematiek inrichten op de specifieke kenmerken van de gemeente en de inzameling afstemmen met de andere stromen huishoudelijk afval. In een landelijke gemeente zal meer ruimte zijn voor een strategische opstelling van bovengrondse containers, of inzameling met zakken, terwijl in sterk stedelijke gemeenten er eerder een noodzaak is om ondergrondse containers te gebruiken. REGAIN kan uw gemeente hierin adviseren en begeleiden, zodat de kwaliteit en daarmee de uiteindelijke hergebruik en recyclepercentages zo hoog mogelijk zijn. Een goed begin is dus echt het halve werk!
De laatste jaren heeft REGAIN de volgende percentages weten te realiseren:
- Producthergebruik 76,90 %
- 26,90% in Oost-Europa
- 35,10% in Afrika
- 14,90% in Pakistan en het Midden-Oosten
- Recycling 18,30 %
- 9,1 % verwerkt tot poetsdoek
- 9,3 % verwerkt tot garen
- Verbranding en recycling niet-textiele afval 4,80 %
- Verpakkingsmateriaal (plastic zakken, dozen) en niet recyclebare textiele of niet-textiele afval.
Vervuiling en afkeur
Vervuild textiel kan niet (goed) worden gerecycled. Onder vervuiling wordt gerekend:
Textiel-gebonden vervuiling (Nat en vies textiel)
Textiel dat vervuild is geraakt met bijvoorbeeld verf- of olievlekken kan niet worden hergebruikt. Dit geldt ook voor nat textiel, omdat in het water makkelijk contaminanten oplossen die bij opdrogen vlekken achterlaten. Bovendien kan nat textiel gaan schimmelen. Het reinigen en drogen van kleding kost tijd, ruimte en energie en dit kan niet snel uit in het hedendaags verdienmodel. Nat en vies textiel wordt om deze reden vrijwel altijd als restafval afgevoerd. Nat textiel is zwaarder dan droog textiel, dus in het geval van verbranding is het verwijderen van nat textiel ook relatief duurder. Vies textiel kan ander (schoon) textiel vervuilen en wordt om die reden als restafval afgevoerd.
Nat textiel ontstaat meestal doordat:
- hemelwater in ondergrondse containers terecht komt;
- textiel in de regen staat bij volmeldingen of bijplaatsing;
- textiel tijdens een regenbui wordt ingezameld;
Het is daarom van groot belang dat de kleding goed verpakt in gesloten zakken in de container wordt gedaan. Mocht de container onverhoopt vol zitten, bel dan snel de inzamelaar en probeer een andere inzamelcontainer in uw buurt of wacht even tot de container geleegd is.
Vies textiel kan als zodanig door inwoners worden afgedankt. Daarnaast kan textiel vies worden als vervuilende stromen zoals restafval, gft of plastic verpakkingen in de textielbak worden gegooid (zie hieronder ook ‘textiel-vreemde vervuiling’). Textiel kan ook vies worden als bij de inzameling een vieze container op de vrachtwagen wordt gebruikt of als de lading op een vieze vloer wordt gestort. REGAIN maakt enkel en alleen gebruik van eigen vrachtwagens die alleen textiel inzamelen en altijd schoon zijn gemaakt voor aanvang van de inzameling.
Textiel-vreemde vervuiling (Vervuiling tussen het textiel)
De aanwezigheid van andere afvalstromen tussen het textiel is onwenselijk. Deze vervuiling kan leiden tot het vies maken van oorspronkelijk goed textiel. Zeker als de inzameling met behulp van een kraanauto verloopt en er zakken openscheuren of als de inhoud van de container wordt aangedrukt. Door de routes voor de inzameling van textiel niet te lang te maken, kan voorkomen worden dat textiel moet worden aangedrukt om in de container te passen. Omdat deze vervuiling handmatig moet worden verwijderd, is de handeling tijdintensief en kostenverhogend. Textiel-vreemde vervuiling en textiel dat hierdoor besmeurd is geraakt, worden verbrand. Bronnen van deze vervuiling zijn o.a. anonieme containerlocaties, ondergrondse containers en de toepassing van diftar.
Overige vervuiling (Samengesteld textiel)
Tot slot kennen we textiel dat stoffen bevat of omvat die niet kunnen worden hergebruikt. Voorbeelden hiervan zijn matrassen, dekbedden en kussens. De tijk (de buitenkant van een matras) of hoezen van beddengoed zijn weliswaar van textiel, maar daarin zitten stoffen die geen textiel zijn. In matrassen bijvoorbeeld zit schuim of zitten springveren. Voor matrassen is een apart recyclingsysteem opgezet en bestaat sinds 1 januari 2022 een producentenverantwoordelijkheid. In de meeste kussens en dekbedden zit een synthetisch vulmiddel of dons. De meeste partijen in de textielmarkt kunnen de synthetische vulstoffen niet hergebruiken. Matrassen, kussens en dekbedden horen niet bij het textiel. Zij bevatten te veel onderdelen die de textielmarkt tegen hoge kosten moet afvoeren. Niet alle inwoners weten dit en daardoor belanden nog veel synthetische dekbedden, kussens en andere overige vervuiling tussen het textiel.
